Laatst bijgewerkt op 19 mei 2024 door Tom
Laatst bijgewerkt op 19 mei 2024 door Tom
Slaapwandelen is een menselijk fenomeen dat in grote lijnen wordt beschreven door de naam. Het wordt in detail beschreven als een complexe aaneenschakeling van gedragingen (lopen, rennen) tijdens het slapen. Sommige mensen kunnen praten tijdens het slaapwandelen, maar alleen met een ratelende stem zonder samenhang. Meestal heeft de slaapwandelaar zijn ogen open, maar kan hij niet goed focussen en door de dingen voor zich heen kijken.
De vroege kindertijd is meestal de periode waarin slaapwandelen het meest voorkomt. Zelden gebeurt het tijdens de adolescentie en bijna nooit tijdens de volwassenheid. Ongeacht de leeftijd van de slaapwandelaar, is de grootste angst - moet je hem wakker maken? Het is voor geen van de betrokkenen gevaarlijk en moet zeer worden overwogen. Dit komt door de mogelijke verwondingen die kunnen optreden omdat omvallen of evenwicht verliezen heel vaak voorkomt bij slaapwandelaars.
Inhoudsopgave
Voeg een koptekst toe om te beginnen met het genereren van de inhoudsopgave
Slaapwandelen wordt al in de 4e eeuw voor Christus beschreven in de vroege medische literatuur en is een algemeen bekende medische aandoening. Slaapwandelen (somnambulisme) komt meestal voor tijdens de kindertijd en de meest getroffen groep zijn kinderen rond de leeftijd van 11-12 jaar. Volwassenen hebben zelden last van deze aandoening, aangezien slechts ongeveer 4% van deze bevolkingsgroep er last van heeft.
Begrijpen waarom slaapwandelen plaatsvindt, moeten we een licht begrip hebben van het slaapproces. Slaap wordt gedefinieerd door twee bestuurscategorieën die worden bepaald door het analyseren van de veranderingen die optreden tijdens de hersengolftest (elektro-encefalogramEEG). Deze categorieën zijn bij de meeste mensen wel bekend, REM (snelle oogbewegingen) en niet-REM slaapcycli. De categorieën zijn opgesplitst in slaapfases - elk met zijn eigen kenmerken en eigenschappen.
| Niet-REM | Fase I | 5-15 minuten, zeer lichte slaap, gevoel van vallen komt vaak voor |
| Fase II | 5-15 minuten, lichaamstemperatuur daalt, hartslag vertraagt | |
| Stadium III en IV | 5-15 minuten elk, deltaslaap, lichaam regenereert | |
| REM | Stadium V | aanvankelijk 10 minuten (daarna tot 1 uur in cycli), dromen, hoge hersenactiviteit, herstart de cyclus naar fase I |
Fases I-IV zijn niet-REM slaapcycli die tussen 90 en 120 minuten duren. Deze stadia herhalen zich ongeveer 4 tot 5 keer tijdens het hele slaapproces. Studies suggereren dat ongeveer 15% van de kinderen slaapwandelaars zijn (in de leeftijd van 2-6 jaar) en er bepaalde lichamelijke patronen en gedragssymptomen mee in verband brengen. Dergelijke symptomen zijn, maar zijn niet beperkt tot:
Slaapwandelen komt voor tijdens de eerste fasen van de slaapcyclus. Meestal komt slaapwandelen voor in de eerste en tweede cyclus. Wat de slaapstadia betreft, gebeurt slaapwandelen tijdens de stadia III en IV - tijdens de deltaslaap (diepe slaap). Omdat het in sommige gevallen een paar uur duurt voordat dit gebeurt, is slaapwandelen zeer ongebruikelijk tijdens dutjes of kortere slaappatronen.
Slaapwandelaars kunnen een breed scala aan gedragspatronen vertonen tijdens het slaapwandelen. Dit kan variëren van eenvoudige activiteiten zoals zitten of lopen tot complexe handelingen zoals het verwisselen van kleding en het schikken van voorwerpen. Sommige slaapwandelaars kunnen zelfs de controle hebben over een motorvoertuig terwijl ze in zo'n toestand verkeren. Dit kan gebeuren als de bestuurder 's nachts een lange rit maakt en simpelweg overgaat in een slaaptoestand.
Slaapwandelaars kunnen zich na het ontwaken niets meer herinneren van de gebeurtenissen of hun gedrag tijdens het slaapwandelen. De episodes variëren in lengte, maar duren meestal enkele seconden tot enkele tientallen minuten. Een slaapwandelaar moet wakker worden gemaakt als hij gedrag vertoont dat hem mogelijk pijn kan doen (scherpe voorwerpen hanteren, rennen, enz.).
De precieze oorzaak van slaapwandelen is onbekend, maar er zijn een groot aantal factoren die zeker in die richting kunnen wijzen. Zulke factoren zijn omgevingsfactoren, fysiologische factoren, medische factoren en genetische factoren.
Vanuit genetisch oogpunt is de kans op slaapwandelen 10 keer groter als een van de ouders slaapwandelt. Omgevingsfactoren zoals slaaptekort, onregelmatige slaappatronen, koorts en stress worden in verband gebracht met slaapwandelen. Medische factoren zoals drugs kunnen ook de boosdoener zijn. Alcohol, kalmerende middelen, neuroleptica, kalmeringsmiddelen, stimulerende middelen en antihistaminica worden allemaal in verband gebracht met een verhoogde kans op slaapwandelen. Fysiologische factoren kunnen ook een grote rol spelen in deze vergelijking. Dergelijke aandoeningen zijn onder andere:
Slaapwandelen is meestal niet erg, tenminste voor de meeste mensen. De symptomen zijn licht en het gedrag is in de meeste gevallen goedaardig, voor sommigen zelfs amusant. Als de stoornis vervelend wordt, zijn er stappen die je kunt nemen om er iets aan te doen. Een gezond slaappatroon met voldoende slaap is een goed begin. Dat moet worden gevolgd door meditatieve/ontspanningsoefeningen, het vermijden van prikkels voor het slapengaan en het creëren van een uitnodigende slaapruimte.
Slapen is iets wat we een derde van ons leven doen en waar we niet licht over moeten denken. Voor sommige mensen is slaapwandelen een teken van een ongezonde slaapstijl die kan leiden tot veel bijkomende medische problemen. Daarom is het heel belangrijk om tevreden te zijn met de kwaliteit van je slaap en als je het gevoel hebt dat er ruimte is voor verbetering, moet je een extra stap zetten om dat doel te bereiken.
Nederlands 
English (UK)